Boules de Berlin, boules de Berlin! Die woorden weerklinken ‘s zomers wel eens aan de Belgische kust waar strandverkopers rondlopen met een dozijn Berlijnse bollen op hun schouder. Maar ook in veel Belgische bakkerijen maakt dit gevulde gebakje deel uit van het vaste patisserie-assortiment. Toch is de Berlijnse bol zoals wij ‘m kennen niet helemaal hetzelfde als de originele Berlinerbol die in de 18e eeuw bedacht werd door een Duitse soldaat.
Berlinerbollen in de loopgraven
De de bedenker van de Berlijnse bol, een jongeman uit Berlijn, werd geweigerd als kanonnier, en daar kunnen we nu alleen maar dankbaar voor zijn. Hij werd doorverwezen naar de militaire keuken om als patissier voor het Duitse leger van Frederik de Grote te werken. De soldaat-banketbakker ging daar op zoek naar een creatieve manier om zijn legercarrière alsnog onvergetelijk te maken. Zo ontstond de Berlijnse bol, dat hij zelf omschreef als een zoet broodje in de vorm van een… kanonskogel!
Gevuld met banketbakkersroom of confituur?
De eerste Berlijnse bol was een rond, gefrituur zoet broodje met een heerlijke zoete vulling. Die vulling bestond niet uit pudding maar wel uit confituur. Hoe komt het dan dat een zoet broodje gevuld met vanillecrème en bestrooid met bloemsuiker dan toch boule de Berlin wordt genoemd, niet alleen hier maar ook in grote delen van Duitsland? En wat is het verschil met onze eigen Diksmuidse Ijzerbollen, een soortgelijk zoet gebakje gevuld met banketbakkersroom?
Diksmuidse Ijzerbollen, een Belgisch streekproduct
Diksmuidse Ijzerbollen werden voor het eerst gegeten tijdens de Eerste Wereldoorlog. Introduceerden de Duitsers hun Berlijnse bol bij ons of namen zij onze Diksmuidse bollen mee naar het thuisfront om ze daar in een nieuw jasje te steken? Eén ding is duidelijk: na de oorlog maakte de naam 'Berlijnse bol' plaats voor 'Diksmuidse Ijzerbol'. Velen beweren dat de twee bollen trouwens niet hetzelfde zijn. De ene is gevuld met vanillepudding, de andere met (abrikozen)jam. Sinds 2011 is de Diksmuidse bol zelfs een bescherm streekproduct. Toch verkopen veel bakkers hun zoete broodjes gevuld met banketbakkersroom nog steeds als Berlijnse bollen.
Nu je weet wat het verschil is tussen Berlijnse en Diksmuidse bollen, weet je wat je moet bestellen bij de bakker. Ook goed om weten: in Duitsland kan je Berlijnse bollen zowel met pudding als met confituur vinden. De meeste Duitsers kennen het gebak als Berliner(bollen), behalve de Berlijners zelf. Zij, en ook de inwoners van Saksen, spreken over ‘Pfannkuchen’ (letterlijk: pannenkoeken). In Zuid-Duitsland noemen ze het ‘Krapfen’. Kan jij nog volgen? ;-)
Probeer het zelf eens
Jeroen vult zoals veel Belgische bakkers zijn boules de Berlin met zelfgemaakte banketbakkersroom. Probeer het recept hieronder!