1. Waar moet ik op letten als ik koekjesdeeg maak?
- Voor je aan het koekjesdeeg begint, is het interessant om te weten dat bepaalde ingrediënten, en vooral de hoeveelheid die je ervan gebruikt in je deeg, een grote invloed hebben op het resultaat.
- Meer kristalsuiker en minder zuren (zoals bv. citroensap) in je deeg zorgen voor dunne en knapperige koekjes. Bij oventemperatuur smelt suiker namelijk. Bruine suiker daarentegen absorbeert het vocht in je deeg waardoor de koekjes net wat taaier zullen worden. Denk aan speculaas waar veel bruine suiker in zit.
- Eieren, meer bepaald eiwitten, zorgen voor luchtigheid en een zachtere textuur die in de richting van cake gaat. Eigelen geven dan weer een vollere, rijkere smaak aan je koekjes. Madeleintjes bevatten bijvoorbeeld veel eiwitten, ze zijn dan ook lekker luchtig. Maar een madeleine valt misschien niet in de categorie koekjes, eerder in de categorie cake.
- Bakpoeder en baking soda zorgen ervoor dat je deeg rijst. Bakpoeder werkt minder snel dan baking soda waardoor je een meer egaal en fijn resultaat zal hebben. Bij baking soda zullen je koekjes eerder openbreken aan de bovenkant en een korrelige, kruimelachtige textuur krijgen. Dit komt omdat de baking soda meteen reageert met zuren waardoor een gasbelletjes ontstaan die het deeg doen rijzen.
- Boter zorgt ervoor dat je deeg niet droog en dus werkbaar is. Anders zou je deeg uit elkaar brokkelen. Te veel boter kan echter snel uitgelopen koekjes als resultaat hebben.
Laat alle ingrediënten die je uit de koelkast haalt ook eerst op kamertemperatuur komen. Voor bij boter en eieren is dit belangrijk. Zo mengen deze ingrediënten beter met de rest van het deeg. Wil je het wat vooruit laten gaan? Boter kan je raspen met een kaasrasp. Smelt de boter zeker niet in de microgolfoven, anders zullen je koekjes zeker en vast uitlopen in de oven (zie nummer 3). De eieren kan je alvast breken en in een kommetje op kamertemperatuur laten komen.
2. Mijn deeg voelt te plakkerig/te droog aan
Plakkerig deeg is moeilijk werkbaar en zal problemen geven als je bijvoorbeeld vormpjes wil uitsteken. Door beetje bij beetje – telkens één extra eetlepel – bloem toe te voegen aan je deeg en het opnieuw te kneden, kan je dit verhelpen.
Omgekeerd kan je deeg ook veel te droog zijn, waardoor je koekjes uit elkaar zullen vallen. Vaak helpt het om je deeg even met de hand te kneden. De warmte van je handen zal de boter in het deeg doen smelten waardoor het deeg wat zachter wordt en beter samenhangt. Blijft je deeg kurkdroog? Voeg dan een klein beetje boter toe maar overdrijf niet.
3. Mijn koekjes lopen uit in de oven
Een veelvoorkomend probleem dat zo eenvoudig op te lossen is: koekjes die uitlopen tijdens het bakken. Je deeg zet altijd een beetje uit. Dit komt door de boter in je deeg die smelt bij warme temperaturen. Maar het is niet de bedoeling dat je de vorm niet meer herkent of je een grote, gebakken koek uit de oven haalt. Daarom is het belangrijk om je koekjesdeeg altijd even in de koelkast te laten rusten voor je er koekjes van maakt en ze in de oven schuift. Reken hiervoor minstens 30 minuten. Op die manier zullen je koekjes hun vorm veel beter behouden maar het komt ook de smaak van je koekjes ten goede!
4. Ik krijg mijn afgekoelde koekjesdeeg niet uitgerold
Je hebt je koekjesdeeg laten afkoelen in de koelkast maar nu is die bol deeg natuurlijk veel te hard om uit te rollen. Geen probleem. Leg in het vervolg geen ‘bol’ deeg maar wel ‘plakken’ deeg in de koelkast. Verdeel je bol deeg dus in twee of drie en rol de stukken al een beetje uit voor je ze laat hard worden op een koude plek. Zo kan je ze achteraf meteen uitrollen.
5. Mijn deeg rolt niet goed uit/wordt steeds droger
Wie af en toe bakt, kent dat leuke gevoel om een groot werkblad te bestuiven met bloem en aan de slag te gaan met vers deeg. Ook wanneer je koekjesdeeg gaat uitrollen kan je dit gerust doen zodat het deeg niet blijft plakken. Maar dit heeft ook zijn nadelen: hoe vaker je het deeg namelijk uitrolt, hoe meer bloem er in het deeg terechtkomt en hoe droger het wordt.
Gelukkig kan je ook dit proberen: plaats het deeg tussen twee vellen bakpapier en rol erover met je deegroller. Haal daarna het bovenste vel bakpapier eraf, het onderste vel voorkomt dat je koekjes blijven plakken op je werkblad.
6. Mijn koekjes komen zacht uit de oven. Is dat normaal?
Het is perfect normaal dat je koekjes zacht uit de oven komen, ook als ze hard horen te zijn. Je koekjes zullen tijdens het afkoelingsproces namelijk lekker knapperig worden. Een beetje geduld doet dus wonderen. Laat de koekjes eerst nog even afkoelen op de bakplaat. Als je ze toch al vastpakt, zullen ze gegarandeerd verbrokkelen. Verhuis ze na 10 minuten naar een rooster om ze volledig koud en hard te laten worden.
7. Mijn koekjes hebben niet allemaal dezelfde grootte of dikte.
Op zich is het geen probleem dat je koekjes niet even groot of dik zijn. Maar het heeft wel voordelen om met bv. een meloen- of ijsschep telkens gelijke delen deeg uit de kom te nemen. Als je koekjes met verschillende diktes samen op een bakplaat in de oven schuift, zullen sommige nog niet helemaal doorbakken en anderen misschien bijna verbrand zijn. Voorkom zulke onaangename verrassingen door je deeg netjes uit te rollen, met over een gelijke dikte, en je koekjes in meerdere porties te bakken als ze niet allemaal even groot zijn (wanneer je vormpjes gebruikt).
8. Hoe kan ik verbrande randjes aan mijn koekjes camoufleren?
Het overkomt de beste: een klein donker randje aan je koekjes omdat ze een minuutje te lang in de oven hebben gelegen. Met een fijne rasp kan je verbrande randjes eraf schaven. Je zou het misschien niet meteen geproefd hebben, maar het oog wil natuurlijk ook wat.
9. Hoe kan ik mijn koekjes beter en langer bewaren zonder verlies van smaak of textuur?
Koekjes moet je altijd bewaren in een afgesloten koekentrommel. Een echte metalen koekjestrommel werkt nog altijd het best maar een gewone luchtdichte doos met deksel werkt ook. Je kan eventueel een laagje zilverfolie op de bodem leggen. Meng ook nooit zachte en krokante koekjes in dezelfde doos, want de knapperige koekjes zullen hierdoor mals en taai worden. Om koekjes langer knapperig te houden, helpt het om een boterham mee in de doos te leggen. Die zal al het vocht opnemen en weghouden van de koekjes. In een afgesloten doos blijven koekjes 4 tot 6 weken goed.
10. Kan ik ook het koekjesdeeg bewaren in de koelkast of diepvries?
Ja, dat kan zeker. Zowel in de koelkast als de vriezer. Belangrijk is dat je het deeg luchtdicht verpakt in folie. In de koelkast kan je deeg zo makkelijk een paar dagen bewaren, in de vriezer tot wel 3 maanden. Nog een tip: als je het deeg invriest, is het makkelijker om er alvast porties van te maken. Kleine, losse balletjes of plakjes deeg ontdooien nu eenmaal sneller dan een grote bal.